Kedim Kusuyor
Kedim Kusuyor: Nedenleri, Türleri ve Ne Yapılmalı?
Kediler zaman zaman kusabilir. Bu, çoğu zaman doğal bir vücut tepkisidir. Ancak bazı durumlarda kedinin kusması, ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. “Kedim kusuyor” cümlesi, her kedi sahibinin mutlaka bir noktada söylediği bir cümledir. Peki, bu kusma ne anlama gelir? Hangi durumlarda normal, hangi durumlarda tehlikelidir?
Bu yazıda, kedilerde kusmanın yaygın nedenlerini, kusma türlerini, eşlik eden belirtileri, evde yapılabilecekleri ve veteriner müdahalesi gerektiren durumları kapsamlı şekilde ele alıyoruz.
1. Kediler Neden Kusar?
Kedilerde kusma, mide ya da sindirim sisteminde bir sorun olduğunda ortaya çıkan bir reflekstir. Sebepler fiziksel, psikolojik ya da geçici olabilir.
a) Tüy Yumağı (Hairball)
En yaygın ve en masum kusma nedenlerinden biridir. Kediler kendilerini yalarken yuttukları tüyleri zamanla kusarak dışarı atarlar. Bu durum özellikle uzun tüylü kedilerde sık görülür.
b) Hızlı Mama Yeme
Kediler mamayı çok hızlı yediğinde mide sindirimle başa çıkamaz ve kusma meydana gelebilir. Genellikle kısa süre içinde, mama parçaları sindirilmeden geri çıkar.
c) Yabancı Cisim Yutma
Lastik, ip, oyuncak parçası gibi sindirilemeyen maddeler yutulduğunda vücut bu maddeleri kusarak dışarı atmaya çalışır.
d) Bozuk Gıda veya Zehirlenme
Bozulmuş mama, zehirli bitkiler, ilaç kalıntıları, temizlik maddeleri gibi toksik maddeler kusmaya neden olabilir. Bu durumda kusmaya ishal, halsizlik, salya da eşlik edebilir.
e) Parazitler
Bağırsak kurtları, özellikle yavru kedilerde mide ve bağırsak dengesini bozarak kusmaya neden olabilir. Parazit yoğunluğu arttıkça kusma da sıklaşır.
f) Mide ve Bağırsak Hastalıkları
Gastrit, ülser, bağırsak tıkanıklığı gibi sindirim sistemi sorunları kusmanın sık ve tehlikeli hale gelmesine neden olur.
g) Metabolik Hastalıklar
Böbrek yetmezliği, karaciğer hastalıkları, tiroid problemleri ve diyabet gibi sistemik hastalıklar kedilerde sık görülen kusma sebepleri arasındadır.
h) Stres ve Kaygı
Taşınma, ortam değişikliği, yeni evcil hayvanın gelişi gibi stres yaratan durumlar bazı kedilerde mide hassasiyetine ve kusmaya neden olabilir.
2. Kusma Ne Zaman Tehlikelidir?
Her kusma tehlike sinyali değildir. Ancak bazı durumlar, derhal veteriner müdahalesi gerektirir:
- Kusma 24 saatten uzun sürüyorsa
- Günde 2–3 kereden fazla kusuyorsa
- Kusmuğunda kan varsa
- Kusma ile birlikte iştahsızlık, halsizlik veya ishal de varsa
- Kusmuğun rengi sarı (safra) veya kahverengiyse
- Zayıflama, ağız kokusu, aşırı su içme gibi belirtiler eşlik ediyorsa
Bu durumlar acil müdahale gerektirir. Kusma yalnızca bir semptomdur; altında yatan ciddi bir hastalık olabilir.
3. Kusma Türleri Ne Anlama Gelir?
Kusmuğun şekli, içeriği ve rengi altta yatan sebep hakkında fikir verebilir.
✅ Mama Kusmuğu (Sindirilmemiş)
Yeni yedikten kısa süre sonra çıkan, mama taneleri içeren kusmuktur. Genellikle hızlı yemeden kaynaklanır.
✅ Tüy Topağı Kusmuğu
Sıkça yalanan kedilerde sık görülür. Uzun, silindirik ve gri-kahverengi tüy yumakları şeklindedir.
✅ Sarı Sıvı (Safra) Kusmuğu
Mide boşken kusma sonucu ortaya çıkar. Genellikle mide asidinin fazla olduğu, açlık ya da mide rahatsızlıklarının işaretidir.
✅ Köpüklü Beyaz Kusmuk
Mide irritasyonu, gastrit ya da açlığa bağlı olabilir. Sık tekrarlarsa araştırılmalıdır.
✅ Kanlı Kusmuk
Ağız içi yarası ya da daha ciddi bir mide-bağırsak sorunu olabilir. Mutlaka veteriner kontrolü gerekir.
4. Evde Yapılabilecekler
Kediniz kusuyorsa ve genel durumu iyi görünüyorsa, aşağıdaki adımlar ilk aşamada yardımcı olabilir:
🥣 Yemeği Geçici Olarak Kesin
8–12 saatlik bir açlık periyodu mideyi rahatlatabilir. Yalnızca temiz su verin.
💧 Taze Suya Ulaşmasını Sağlayın
Kusma sonrası dehidrasyon olabilir. Kedinizin sürekli temiz suya ulaşabilmesi çok önemlidir.
🐟 Yağsız, Hafif Mama Verin
İyileşmeye başladıysa ilk öğün olarak haşlanmış tavuk, pirinç veya veteriner onaylı mide dostu mamalar tercih edilebilir.
🧼 Temizliği Hızlı Yapın
Kusmuğu hızlı temizlemek hem hijyen hem de kedinizin tekrar o alana dönüp yemesini engellemek açısından önemlidir.
5. Ne Zaman Veterinere Gidilmeli?
Aşağıdaki durumlar varsa, zaman kaybetmeden veteriner hekime başvurmalısınız:
- Kusma şiddetli, sık ve kanlıysa
- Su içmeyi tamamen kestiyse
- Kusmaya ishal, ateş ya da titreme eşlik ediyorsa
- Yavru ya da yaşlı bir kediyse
- Görünür bir yabancı cisim yuttuysa
- Kusma 24 saatten fazla sürdüyse
Veteriner hekim, fiziksel muayene ve gerekirse kan testi, röntgen, ultrason gibi yöntemlerle teşhis koyabilir. Tedavi kusmanın nedenine göre değişir: serum takviyesi, parazit tedavisi, mide koruyucu ilaçlar veya özel diyetlerle yönetilebilir.
6. Kusmayı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
- Yemek kabını yükselterek veya yavaş mama kapları kullanarak hızlı yemeyi önleyin.
- Düzenli tüy taraması yaparak tüy yumağı oluşumunu azaltın.
- Tüy yumağı için özel mamalar ve malt macunu kullanın.
- Zehirli bitkileri, deterjanları, ip ve küçük nesneleri erişilmez hale getirin.
- Rutin parazit ilaçlarını aksatmayın.
Özellikle kronik kusma eğilimi olan kedilerde veterinerin önerdiği mama ve ek takviyeler uzun vadede işe yarar.
