Kedim Mama Kabının Etrafında Eşeleme Hareketi Yapıyor
Kedinizin mama kabını iştahla doldurursunuz, o da keyifle birkaç lokma alır ve tam her şeyin yolunda olduğunu düşündüğünüz anda o garip davranış başlar: Kediniz, ön veya arka patileriyle mama kabının etrafındaki zemini, sanki görünmez bir şeyi gömmeye çalışır gibi hararetle eşeler. Bu kedi eşeleme hareketi, birçok kedi sahibini hem şaşırtır hem de endişelendirir. “Acaba mamasını beğenmedi mi?”, “Bir yeri mi ağrıyor?” veya “Neden böyle garip davranıyor?” gibi sorular aklınıza gelebilir.
Endişelenmeyin, yalnız değilsiniz. Bu davranışın kökleri genellikle kedinizin binlerce yıllık vahşi geçmişine ve derin içgüdülerine dayanır. Bu yazımızda, kedinizin mama kabını neden eşelediğini tüm detaylarıyla inceleyecek, olası sebepleri açıklayacak ve bu davranışı yönetmek için neler yapabileceğinizi anlatacağız.
Eşeleme Hareketinin Arkasındaki Ana Sebep: Vahşi Atalarından Gelen İçgüdü
Kedinizin bu gizemli davranışının ardındaki en güçlü neden, evcilleşmeden çok öncesine, vahşi atalarının hayatta kalma mücadelesine dayanır. Ev kedisinin atası olan Afrika Yaban Kedisi ve diğer vahşi kedigiller, yiyeceklerini korumak ve hayatta kalmak için çeşitli stratejiler geliştirmiştir. Mama kabı etrafındaki eşeleme, bu stratejilerin modern bir yansımasıdır.
Yiyeceği Sonraya Saklama (Caching Davranışı)
Vahşi doğada bir av yakalamak her zaman kolay değildir. Bu yüzden kedigiller, avlarının tamamını tek seferde yiyemezlerse, arta kalan kısmı daha sonrası için saklarlar. Yiyeceği toprağa veya yaprakların altına gömmek, onu hem diğer avcılardan ve leş yiyicilerden gizler hem de daha uzun süre taze kalmasına yardımcı olur. İşte bu davranışa “caching” yani “zulalama” denir. Kediniz mama kabının etrafını eşelediğinde, aslında “Bu mama çok değerli, hepsini şimdi yiyemem, geri kalanını daha güvenli bir zaman için saklayayım” diyen içgüdüsünü dinliyordur. Bu, onun için bir bolluk ve güvende hissetme işaretidir.
Kokuyu Gizleyerek Tehditleri Uzak Tutma
Yiyecek kokusu, vahşi doğada sadece leş yiyicileri değil, aynı zamanda daha büyük ve tehlikeli yırtıcıları da bölgeye çekebilen bir davetiyedir. Kedinizin ataları, hayatta kalmak için avlarını yedikten sonra geride kalan kokuyu toprakla örtmek zorundaydı. Bu, hem kendi yerlerini belli etmemek hem de bölgeye istenmeyen rakipleri çekmemek için kritik bir güvenlik önlemiydi. Evdeki konforlu ortamında bile kediniz, bu ilkel korku ve korunma içgüdüsüyle “kedi mamasını gömmeye çalışıyor” olabilir. Bu, onun ne kadar zeki ve hayatta kalma mekanizmalarının ne kadar güçlü olduğunun bir kanıtıdır.
İçgüdülerin Ötesinde Diğer Olası Nedenler
Her ne kadar ana sebep içgüdüler olsa da, bazen bu davranışın altında yatan farklı mesajlar da olabilir. İşte o olasılıklar:
“Bu Mamayı Beğenmedim!”
Kediler son derece seçici canlılardır. Eğer mamanın tadını, kokusunu veya dokusunu beğenmezlerse, onu bir yiyecek olarak değil, ortadan kaldırılması gereken bir “atık” olarak görebilirler. Kedilerin tuvaletlerini yaptıktan sonra içgüdüsel olarak kumla üzerini örtmeleri gibi, beğenmedikleri bir mamayı da gömerek “Bu çöpü ortadan kaldırayım” demeye çalışabilirler. Eğer mama markasını yeni değiştirdiyseniz veya mama bayatlamışsa, bu davranış bir protesto belirtisi olabilir.
“Artık Doydum, Gerisi Sonraya Kalsın”
Bu durum, yiyeceği saklama içgüdüsünün bir başka versiyonudur. Eğer kedinize ihtiyacından fazla mama veriyorsanız, karnını doyurduktan sonra geri kalanını içgüdüsel olarak gömmeye çalışacaktır. Bu, kedinizin porsiyonunun büyük geldiğinin ve belki de beslenme düzenini gözden geçirmeniz gerektiğinin bir işareti olabilir.
Temizlik ve Hijyen Takıntısı
Bazı kediler inanılmaz derecede titizdir. Mama kabının etrafına dökülen kırıntılar veya su kabından sıçrayan sular onları rahatsız edebilir. Bu durumda yaptıkları eşeleme hareketi, aslında “mama kabının etrafını temizleme” ve kendi yaşam alanlarını düzenleme çabasıdır. Dağınıklıktan hoşlanmayan kediniz, patileriyle etrafı süpürerek düzeni sağlamaya çalışıyor olabilir.
Mama Kabının Konumu veya Türü
Kediler, yemeklerini yerken kendilerini güvende hissetmek isterler. Eğer mama kabı, evin kalabalık, gürültülü veya sürekli geçiş yapılan bir yerindeyse, kediniz strese girebilir. Bu güvensizlik hissi, yemeğini bir an önce bitirip kalanını “güvenli bir yere gömme” içgüdüsünü tetikleyebilir.
Bu Davranış Ne Zaman Bir Soruna İşaret Eder?
Genellikle zararsız bir içgüdü olan bu hareket, bazı durumlarda dikkatle gözlemlenmelidir.
- Eğer bu davranış aniden başladıysa ve daha önce hiç yapmıyorsa,
- Eşeleme ile birlikte kediniz mamasını yemeyi tamamen reddediyorsa (kedim mamasını yemiyor ve eşeliyor),
- Davranışa iştahsızlık, halsizlik, saklanma veya agresiflik gibi başka belirtiler de eşlik ediyorsa,
- Eşeleme o kadar şiddetliyse ki zemine veya mobilyalara zarar veriyorsa,
bu durumda altta yatan bir sağlık sorunu veya yoğun bir stres faktörü olabilir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden veteriner hekiminize danışmanız en doğrusu olacaktır.
Eşeleme Davranışını Yönetmek İçin Neler Yapabilirsiniz?
Bu sevimli davranışı tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, yönetmek ve olası sorunları önlemek için atabileceğiniz adımlar vardır:
Porsiyon Kontrolü Sağlayın
Kedinize gün boyu dolu bir mama kabı sunmak yerine, öğünlerini küçültüp daha sık aralıklarla verin. Sadece yiyebileceği kadar mama vermek, “arta kalanı saklama” içgüdüsünü tetiklemeyecektir.
Mama ve Mama Kabını Gözden Geçirin
Kedinizin mamayı beğenmediğinden şüpheleniyorsanız, farklı bir tat veya marka deneyin. Mama kabını her gün düzenli olarak temizleyerek birikmiş eski mama kokularının onu rahatsız etmesini önleyin.
Beslenme Alanını Optimize Edin
Mama ve su kaplarını, evin sakin, sessiz ve az kullanılan bir köşesine, özellikle de tuvalet kabından uzağa yerleştirin. Bu, onun yemek yerken kendini daha güvende hissetmesini sağlar.
Zemin Koruyucu Mat Kullanın
Eğer kediniz eşeleme hareketiyle zemine zarar veriyorsa, mama kabının altına kolayca temizlenebilen bir mama matı veya küçük bir kilim serebilirsiniz. Bu, hem zemini korur hem de temizliği kolaylaştırır.
Asla Cezalandırmayın!
En önemli kural budur. Bu davranışın bir içgüdü olduğunu unutmayın. Kedinize bağırmak veya onu cezalandırmak, sadece kafasını karıştıracak, size olan güvenini sarsacak ve yoğun strese girmesine neden olacaktır. Bu da daha ciddi davranış problemlerine yol açabilir.
Özetle, kedinizin mama kabı etrafında yaptığı bu eşeleme hareketi, onun vahşi ve büyüleyici doğasının bir parçasıdır. Bu davranışı anladığınızda, onunla aranızdaki bağ daha da güçlenecektir.